پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ عوامل و دلایل گوناگونی داشت و کارشناسان بسیاری در داخل و خارج کشور در این زمینه قلم‌فرسایی کرده‌اند. برخی از این کارشناسان معتقدند فساد مالی خاندان پهلوی یکی از دلایل انقلاب ایران می‌باشد. با توجه به اسناد موجود نگاهی کوتاه و مجمل به پرونده مفاسد و دارایی‌های رژیم پهلوی که در سرنگونی آن بی‌تأثیر نبوده است می‌اندازیم.

تعداد کلمات: 788/ تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه.

جشن 800 میلیون دلاری تخت جمشید

جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران به مناسبت دوهزار و پانصد سال تاریخ مدون شاهنشاهی ایران و در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی از تاریخ ۱۲ تا ۱۶ اکتبر ۱۹۷۱ (برابر با ۲۰ تا ۲۴ مهر ۱۳۵۰) در تخت جمشید برگزار شد. در این جشن‌ها که سران حکومتی و پادشاهان ۶۹ کشور جهان شرکت کردند، ولخرجی‌ها و فساد مالی افسانه‌ای رخ داده که موجب اعتراض گسترده مردم به آن گردیده بود.

منصور رفیع زاده آخرین رئیس شعبه ساواک در آمریکا در صفحه 237 کتاب خاطرات خود پیرامون جشن هنر افسانه‌ای شاه در تخت جمشید شیراز که به مناسبت نظام 2500 ساله شاهنشاهی در ایران برگزار گردید، می‌نویسد:

«در یکی از سفرهایم به تهران، تیمسار مقدم رئیس ساواک به من گفت: اگر از ارقام نجومی خرج‌ها و دزدی‌هایی که برای تدارک این جشن‌ها در جریان است مطلع شوی مغزت داغ می‌شود. مجموع این جشن 300 میلیون دلار برآورد شد، اما مسلماً هزینه‌های واقعی به مراتب بیش از مبلغ فوق بود، زیرا عمده مخارج به گردن وزارتخانه‌های مختلف بود و هیچ یک از وزرا جرأت مطرح نمودن آن را نزد شاه نداشتند. همچنین تمامی سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی موظف بودند مبالغی را به برگزاری این جشن اختصاص دهند. طبق یک برآورد تقریبی، توسط شاه 800 میلیون دلار در این جشن هزینه شد.»
 

250 هزار پوند هزینه خرید پارچه‌های مخملی صندلی‌های کازینوی سلطنتی کیش

هر چند ارائه تمامی اسناد فساد مالی و ولخرجی‌های رژیم پهلوی در این نوشتار نمی‌گنجد ولیکن در ادامه به بخشی دیگر از این فسادهای مالی اشاره می‌گردد. در گزارشی که نشریه «دربی ایونینگ تلگراف» انگلیس منتشر کرده بود خبر از قرارداد 250 هزار دلاری برای تأمین پارچه مخملی صندلی‌های کازینوی سلطنتی در کیش داده است. کازینویی که فقط 250 هزار دلار هزینه تأمین پارچه صندلی آن شده است. در این گزارش آمده بود:

«دربی ایونینگ تلگراف» در شماره امروز خود تحت عنوان «سفارش شاه به شرکت دربی»‌ می‌نویسد:

«کازینوی عظیمی که برای شاه ایران ساخته می‌شود موجب عقد قرارداد 11000 پوندی برای تهیه‌کنندگان سه‌گانه مبلمان و روکش‌های صندلی خیابان باث و خیابان کرسون شده است‌... این سه شرکت قرار است طی ماه مه ۳۰۰ فوت مخمل برای روکش صندلی‌های کازینویی که در جزیره کیش واقع در خلیج فارس ساخته می‌شود تهیه نمایند. هاردکوود صندلی‌هایی طرح کرده است که در ده نوع ساخته شده و به شکل چادرهای مغربی می‌باشد. روی کاناپه‌ها روکش‌های ابریشمی کشیده می‌شود که میله‌های برنجی آن را نگهداری می‌کند.

در مجموع برای پارچه‌های لازمه در این کازینوی تشریفاتی 250 هزار پوند خرج می‌شود. شرکت‌های سه‌گانه کار بر روی مبلمان این کازینو را آغاز نکرده‌اند ولی در نظر دارند که این کار را طی سه هفته به پایان رسانند.»
 

دستور اشرف پهلوی برای خرید سگ دارای موی مجعد از فرانسه

در سندی به جامانده از دفتر اشرف پهلوی، نامه‌ای به سفارت ایران در پاریس و دستور خرید سگ برای اشرف پهلوی آمده است:

«سفارت کبرای شاهنشاهی ایران در پاریس، آقای دکتر فروهر؛ بر حسب فرموده والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی ابلاغ می‌نماید دستور بفرمایید یک سگ کانیش canis از نوع قصیر Nain از مغازه سگ‌فروشی واقع در خیابان شانزه‌لیزه یا هر نقطه دیگری که سراغ داشته باشند ابتیاع نموده و با بهترین و اولین وسیله به تهران ارسال دارند چون این سگ‌ها سه قسم Royal, Moyen, Nain هستند مخصوصاً این سگ باید از نوع Nain رنگ آن حتی‌الامکان خاکستری و الا سیاه باشد سن ‌آن بیش از دو ماه نباشد دقت نمایند که کوچک‌ترین و قشنگ‌ترین آن انتخاب شود موهای آن مجعد و پیچیده باشد در صورتی که از این نوع یعنی Nain وجود نداشته باشد نوع دیگری مثلاً کانیش متوسط Moyen مورد احتیاج نمی‌باشد. ضمناً اگر آقای دکتر صفوی که عازم تهران خواهند شد زودتر از وسیله مطمئن دیگری حرکت نمایند به وسیله ایشان ارسال دارند.

بدیهی‌است کوشش خواهند نمود که از هر محل که ممکن باشد سگ مورد احتیاج را با مشخصات بالا خریداری نمایند. بهاء آن را نیز معلوم و مرقوم دارند که تأدیه گردد.»
 
ارسال هواپیما به سوییس برای آوردن پمادی که باید خارش دست شاه را درمان می‌کرد!

مینو صمیمی در کتاب پشت پرده تخت طاووس می‌نویسد:

«سفیر وقت ایران در سوئیس یک‌بار برای تهیه پمادی جهت مداوای خارش دست شاه، هواپیمایی را دربست به لندن فرستاد تا ده حلقه از پماد مورد نظر را برای شاه بیاورد، زیرا پمادی با نام مورد دستور شاه در سوئیس وجود نداشت. بلکه مشابه آن با نامی دیگر موجود بود؛ اما سفیر معتقد بود امر شاه باید همان‌طور که هست اجرا شود.

 ولخرجی‌های شاه و اطرافیان در سوئیس تا بدان حد بود که بارها مورد اعتراض مطبوعات سوئیسی و اروپایی قرار گرفته بود؛ اما سفیر می‌کوشید با اهدای هدایای گران‌قیمت به روزنامه‌نگاران صدای آن‌ها را خاموش کند؛ برخی پول می‌گرفتند و درعین‌حال به انتقادات خود شدت می‌دادند. این اعتراضات منجر به تظاهرات دانشجویی علیه حضور شاه در سوئیس می‌شد.»



 

مطالب مرتبط
بزک | هواپیمای شاه؛ گنج سیار نامشروع!
بزک | رقم نجومی ثروت محمدرضا پهلوی چقدر بوده است؟